Dự án ô tô điện Apple là ví dụ điển hình cho sự thiếu quyết đoán của công ty, những thách thức về công nghệ và thực tế khắc nghiệt trên thị trường. Apple đã lãng phí một cơ hội có thể ảnh hưởng đến tương lai của công ty.
Vào khoảng năm 2014, Apple đã có một kế hoạch nhằm đa dạng hóa doanh thu và vạch ra một tương lai ngoài iPhone thông qua dự án ô tô điện.
Thời điểm đó, có vẻ như thị trường ô tô sẽ là “chiến trường” tiếp theo của các công ty ở Thung lũng Silicon (Mỹ), đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ xe tự lái. Nhờ những nỗ lực của Tesla và các hãng khác, người ta hiểu rõ rằng ô tô về cơ bản đang trở thành những máy tính di động.
Có cảm giác đó là cơ hội hoàn hảo cho Apple: Một phân khúc chín muồi để tạo đột phá, có thể biến đổi với sự kết hợp thông minh giữa phần cứng, phần mềm và dịch vụ.
Apple có thể thiết kế chiếc ô tô đẹp nhất trên đường, phát triển hệ điều hành cơ bản riêng và bán các dịch vụ đi kèm như tính năng tự lái, Apple Music, truyền phát video TV+.
Thế nhưng, dự án xe điện của Apple đã gặp trở ngại ngay từ đầu bởi sự thiếu quyết đoán và bất đồng quan điểm, những thách thức công nghệ và thực tế khắc nghiệt trong ngành ô tô.
Giám đốc điều hành Apple – Tim Cook và các lãnh đạo khác không đồng nhất quan điểm về chiến lược nào nên theo đuổi, gồm cả việc có nên chế tạo một chiếc ô tô điện hay không, cũng như những chi tiết vụn vặt về nội thất xe. Một điểm gây tranh cãi lớn trong nội bộ Apple chính là mức độ tự động của chiếc xe. Thang điểm dao động từ 0 đến 5 và mục tiêu của Apple đã thay đổi nhiều lần trong suốt dự án. Ngoài ra, triển vọng cho thị trường ô tô điện nói chung cũng mờ mịt.
Trong bối cảnh đó, việc loại bỏ dự án ô tô điện của Apple không phải là sai lầm, đặc biệt là vì nó giải phóng nguồn lực để tập trung vào các tính năng trí tuệ nhân tạo (AI) mới. Song, đó vẫn là nỗi thất vọng lớn và có thể sẽ làm thay đổi tiến trình lịch sử của Apple trong nhiều thập kỷ tới.
Nếu không sản xuất ô tô điện trong tương lai thì sẽ không có điều gì mới mẻ, hấp dẫn để các nhà đầu tư, nhân viên và khách hàng của Apple hào hứng. Không có danh mục nào khác có thể tăng doanh thu của Apple như một chiếc ô tô điện.
Dựa trên những gì nhà báo công nghệ nổi tiếng Mark Gurman của hãng tin Bloomberg nghe được về thiết kế và tính năng, concept (ý tưởng) ô tô điện của Apple có thể khiến người tiêu dùng phải kinh ngạc và nổi bật trong một thị trường xe điện ngày càng đông đúc.
Thiết kế của chiếc xe Apple vào khoảng năm 2020 giống với Canoo Lifestyle Vehicle, chiếc xe tải tương lai với các cạnh tròn, nhưng có cửa sổ màu đen tối với tông màu có thể điều chỉnh được. Xe có ngoại thất màu trắng tinh và lốp màu trắng với tâm màu đen. Mặt trước và mặt sau giống hệt nhau nên luôn có vẻ như bạn đang lái xe về phía trước chứ không lùi. Nó trông không giống bất kỳ phương tiện sản xuất hàng loạt nào khác và được tối ưu hóa cho chế độ tự lái đầy đủ, cấp độ 5.
Dù nội thất chiếc xe đã thay đổi nhiều lần nhưng ý tưởng chung của Apple vẫn là giao diện tối giản, kết hợp với những chiếc ghế thường thấy trên máy bay riêng hoặc xe limousine.
Mark Gurman nghe rằng khi ngồi trên xe, bạn sẽ cảm thấy như đang ở trong “bong bóng hình khối”. Phiên bản này của chiếc xe có thể chứa 4 người một cách thoải mái, với các ghế có thể chuyển đổi giữa ghế bình thường, ghế tựa và chỗ để chân.
Vài thiết kế ô tô điện của Apple có một chiếc tivi khổng lồ ở trung tâm để chiếu video và xử lý cuộc gọi FaceTime. Biến thể khác của xe có thêm màn hình cỡ iPad treo trên trần để truy cập các nút điều khiển thường xuyên. Apple thậm chí còn đi xa hơn khi nghĩ ra hệ thống điều hòa không khí đặc biệt có thể đẩy luồng không khí dọc theo các cạnh của cabin, giống một số máy bay hiện đại cao cấp, thay vì đẩy vào mặt hành khách.
Đó không phải là tầm nhìn duy nhất của Apple cho ô tô điện. Một thiết kế trước đó do huyền thoại Jony Ive (cựu giám đốc thiết kế Apple) thực hiện như tái hiện chiếc xe buýt nhỏ Volkswagen những năm 1950. Nó được gọi là Bread Loaf trong nội bộ Apple.
Phiên bản thứ hai trông gần giống với ý tưởng Volkswagen ID Buzz 2017.
Thiết kế đó đã được Apple thể hiện rất lâu trước khi Volkswagen công bố ý tưởng của mình và nó có thể không phải là sự trùng hợp ngẫu nhiên. Một số nhân viên rời dự án ô tô điện của Apple đã đầu quân cho hãng xe Đức vào giữa những năm 2010.
Biến thể thứ ba của chiếc xe Apple vẫn giữ nguyên thiết kế tổng thể nhưng có mặt trước ấn tượng hơn nhiều, giống như mũi giày hướng xuống dưới. Phiên bản thứ tư là mẫu xe trông giống với hãng Canoo hơn và mang lại sự hứng thú mới mẻ cho dự án này vào năm 2020. Tim Cook và Giám đốc vận hành Jeff Williams rất ấn tượng với thiết kế này nên từng có bài phát biểu tại đường đua thử nghiệm của Apple ở bang Arizona (Mỹ) và cam kết đẩy mạnh phát triển ô tô điện.
Thiết kế chính cuối cùng của chiếc xe vẫn là một biến thể từ ý tưởng Bread Loaf ban đầu, nhưng đổi cửa van trượt sang cửa cánh mòng biển như trên Tesla Model X. Nó không được thiết kế cho người lái truyền thống: Chiếc xe có mặt trước và sau với những đường cong xiên mạnh đến nỗi không còn nhiều chỗ cho cửa sổ phía trước hoặc sau. Khi quyết định chuyển từ cấp độ 5 tự động lái xuống cấp độ 2, Apple cần bổ sung thêm vô lăng và bàn đạp cũng như cửa sổ trước và sau. Cuối cùng, xe có hai ghế hướng về phía trước có thể xoay được.
Thật tiếc là những thiết kế này có thể sẽ bị lãng quên theo thời gian. Mark Gurman nghĩ chúng sẽ khiến nhiều người hào hứng. Theo nhà báo này, dự án ô tô điện của Apple luôn là nỗ lực lâu dài nhưng dường như sẽ có cách để nó thành công.
Những người phản đối quan điểm đó sẽ nhìn vào ngành ô tô hiện tại và cho rằng đây là một ngành kinh doanh khó thành công với Apple. Thế nhưng, một người thân cận với dự án ô tô điện của Apple lưu ý rằng điện tử tiêu dùng cũng là thị trường tàn khốc và công ty có trụ sở ở thành phố Cupertino (bang California, Mỹ) đã vượt quá mong đợi ở lĩnh vực đó.
Giờ đây, Apple sẽ phải nhìn Tesla, Rivian Automotive và những công ty khác cố gắng điều hướng ngành công nghiệp ô tô điện. Có lẽ một số phiên bản trong tầm nhìn Apple về ô tô điện sẽ sống lại qua một trong những thiết kế tương lai của họ.
