Vừa qua, loạt bài phản ánh về độ xác thực của viên kim cương 45,16 carat (ct) của CEO Nguyễn Phương Hằng không thể kiểm chứng trên GIA.edu đã thu hút sự quan tâm của bạn đọc, nhất là cộng đồng giới yêu thích trang sức cả nước. Điều này làm gia tăng mối lo ngại về Báo cáo GIA giả tái xuất hiện với mức độ tinh vi và lộ liễu hơn trên thị trường buôn bán đá quý Việt Nam.
Nhằm phản ánh mức độ tin cậy và “bảo vệ” cho khối tài sản khổng lồ, quý giá được sở hữu bởi một phụ nữ Việt Nam, đồng thời “giải vây” cho những tranh luận về Báo cáo GIA, TTV đã có trao đổi trực tiếp với CEO Nguyễn Phương Hằng, một số chuyên gia và tham khảo các trung tâm buôn bán kim cương tại Hà Nội, TP.HCM.
GIA không bao giờ trả lời “bậy bạ”
Qua trao đổi trực tiếp với CEO Nguyễn Phương Hằng (Công ty Cổ phần Đại Nam) về những thông tin mà Tạp chí TTV đã phản ánh đối với viên kim cương “kỷ lục” 45,16 ct mà bà đã tự tin “khoe” với công chúng vào ngày 2/6, ngày 10/6/2021, bà đã có những nhận định như sau:
“GIA không bao giờ bình luận bậy bạ và trả lời những cái điều bậy bạ.”;
“GIA là hãng không bao giờ ai mưu chuộc được và không bao giờ trả lời những cái gì mà không đúng sự thật.”;
“GIA là hãng quốc tế không bao giờ dễ dàng trả lời khi không nhìn thấy viên kim cương đó, khi không thấy giấy được gởi đi.”
Vị CEO còn khẳng định phải mất một khoản chi phí nhất định thì GIA mới có những phản hồi cho người sở hữu viên kim cương về những gì liên quan. Tuy nhiên, những nhìn nhận của bà đều hoàn toàn trái ngược với những tiêu chuẩn mà GIA đưa ra với một Báo cáo kim cương thiên nhiên như bà đang sở hữu.
Cùng với việc liên hệ với CEO Nguyễn Phương Hằng, TTV tiếp tục liên hệ thêm với LAB tại Hồng Kông của GIA về độ xác thực của bản Báo cáo kim cương 45,16 ct, trung tâm này khẳng định: “Số báo cáo bạn đã cung cấp, 6207972763, không phải là số báo cáo GIA hợp lệ. Vui lòng kiểm tra lại số; nếu báo cáo đã được phát hành kể từ ngày 1 tháng 1 năm 2000, bạn có thể xác minh thông tin báo cáo trên Report Check”.
Thư tín trả lời từ Lab Hồng Kông làm tăng thêm tính chân thực và độ minh bạch về các thông tin đối với mọi viên kim cương đã được phân loại bởi GIA dành cho cho những ai muốn xác minh thông tin Báo cáo đi kèm với kim cương. Thật sự, GIA không bao giờ trả lời “bậy bạ”, mà đã trả lời chính xác cho tình trạng của Bản báo cáo kim cương 45,16ct là không hợp lệ.
Từ những ý kiến phủ định được đưa ra bởi bà Nguyễn Phương Hằng, TTV đã trao đổi ý kiến với một số người trong giới “làng chơi” kim cương trong nước.
Ai cũng có quyền kiểm tra Báo cáo kim cương tại GIA
Chỉ cần dựa trên tiêu chuẩn của GIA trong Dịch vụ Dữ liệu Báo cáo (GIA Report Data Services), những ai am tường về Báo cáo GIA cũng dễ dàng nhận thấy quyền lợi “thông thoáng” dành cho bất kỳ ai quan tâm tới những kim cương đã được GIA phân loại. Trung tâm khẳng định: “GIA có rất nhiều dữ liệu, tài sản và thông tin cho cả khách hàng và không phải khách hàng để tận dụng cho nhu cầu kinh doanh.” Các dịch vụ như Report Check / Report Check Plus / Report Results API khả dụng cho bất kỳ ai có các số báo cáo GIA hợp lệ.
Theo đó, việc xác thực cơ bản nhất cho một mã số báo cáo GIA hợp lệ được thực hiện tại Report Check trên GIA.edu; với bất kỳ mã số báo cáo GIA hợp lệ thì bất kỳ ai cũng có thể truy cập kiểm tra mà không cần yêu cầu đệ trình từ người sở hữu kim cương (submitting client not required); GIA cũng không yêu cầu người dùng có tài khoản của phòng thí nghiệm (lab); đồng thời, GIA miễn phí cho việc kiểm tra này. Đây là điều căn bản và dễ hiểu nhất cho những ai hiểu về GIA, hiểu về luật của GIA cho việc tra cứu độ tin cậy của một bản báo cáo kim cương hợp lệ.
Tại TPHCM, TTV đã quan sát, kiểm tra và trao đổi với một số thương hiệu chuyên về kim cương GIA như Tierra Diamond (Tân Bình); PJA Diamond Jewelry (Quận 3) và Quang Trường Jewelry (Phú Nhuận, có trụ sở tại Hà Nội, Đà Nẵng), tất cả những sản phẩm kim cương đi kèm với Báo cáo GIA đều là công khai cho mọi khách hàng để có thể kiểm chứng trên thị trường.
Tại Tierra, trả lời cho câu hỏi: Tại sao tôi không thể check mã cạnh của GIA hay quét mã QR để kiểm tra Báo cáo trên GIA.edu? Chuyên viên của cơ sở này cho biết: “Với kim cương GIA thì tất cả đều được công khai (public) và quét mã, tìm kiếm đều ra thông tin. Nếu việc quét mã không ra hoặc không có số thì có thể là kim cương bị làm giả”. Cũng theo trung tâm này “không có trường hợp nào ẩn thông tin” khi đưa trường hợp của viên kim cương 45,16 ct xem xét. Tại nhiều thương hiệu kim cương uy tín khác, thông tin kim cương GIA vẫn đảm bảo tính minh bạch và công khai cho tất cả mọi người trong mua bán.
Năm 2020, trước các vụ gian lận giấy GIA và chất lượng kim cương, hãng PNJ từng nhận định rằng những viên kim cương chất lượng tốt, giá trị cao sẽ được đưa vào GIA để kiểm tra và có giấy kiểm định. PNJ cũng khuyến khích việc khách hàng cần kiểm định lại tại các lab uy tín trước khi giao dịch mặt hàng kim cương để tránh mọi nguy cơ gian lận.
Để hiểu hơn về những gì liên quan đến Báo cáo phân loại kim cương của GIA, TTV đã liên hệ và trao đổi trực tiếp với chuyên gia Ân Thiên, người có nhiều năm nghiên cứu trong lĩnh vực đá quý tại Hà Nội. Ông nhận định: “Không có một luật chơi nào khác trên thế giới để GIA không thể hiển thị công khai thông tin cho một viên kim cương“.
“GIA cũng như tất cả các lab khác trên thế giới và các lab ở Việt Nam (xấp xỉ 20 lab), họ sẽ kiểm định viên đá và không bao giờ hỏi ai sở hữu viên đá và cũng không bao giờ hỏi trị giá bao nhiêu. Những gì họ làm là mang tính chuyên môn, tức chỉ phân loại viên đá quý. Tại Việt Nam cũng như trên thế giới, không có trường hợp bí mật đối với một viên đá quý nào khi qua kiểm định”, vị chuyên gia này chia sẻ thêm.
Để kiểm chứng mức độ tin cậy của GIA đối với kim cương được xem là quý, hiếm, không thể tiết lộ công khai, TTV tiếp tục kiểm chứng GIA REPORT NUMBER: 1152676160. Đây là bản báo cáo cho viên kim cương 101,06 ct, cùng hình dáng Cushion Brilliant, cùng màu D với viên kim cương 45,16 ct. Kết quả hiển thị Báo cáo phân loại cho kim cương 101,06 ct trên GIA.edu là điều hoàn toàn phù hợp với cam kết quốc tế của GIA đối với những viên kim cương đã qua phân loại dù độ lớn hay được xem là quý giá đến mức nào.
Theo CEO Nguyễn Phương Hằng chia sẻ, bà đã chơi kim cương 30 năm qua, từ viên kim cương 4 ly, 5 ly cho đến ngày nay và “rất hiểu về điều cơ bản nhất”.
Tuy nhiên, với tài liệu Báo cáo được cung cấp bởi bà, Report Check (của GIA.edu) vẫn không thể hiển thị kết quả trong hệ thống dữ liệu được lưu trữ vĩnh viễn của GIA bằng cách tra cứu bằng mã số cạnh lẫn mã vạch QR trên Báo cáo. Điều này trái ngược với nguyên tắc kiểm chứng cơ bản nhất theo tiêu chuẩn quốc tế của GIA.
Cũng theo CEO Nguyễn Phương Hằng, vì viên kim cương hơn 45 ct là một tài sản lớn và quý giá, sắp tới, bà sẽ mời những chuyên gia hàng đầu về đá quý, cùng những người học từ trường quốc tế (như GIA) để xác thực về kim cương của bà để thỏa lòng công chúng.
Về vấn đề cần làm gì ngay với viên kim cương giá trị này, chuyên gia Ân Thiên đề xuất: “Nếu viên đá này là của tôi, tôi sẽ đưa cho GIA kiểm định lại. Như vậy, sẽ tôn lên giá trị cho viên kim cương này; nó sẽ nổi tiếng thực sự. Mặt khác, khi kiểm định, có thể phát hiện ra vấn đề với bên bán, tôi sẽ có cơ sở để làm việc về vấn đề đó.”
Đến nay, sự kiểm chứng độ xác thực viên kim cương 45,16 ct một cách bất ngờ từ TTV đã mở ra nhiều góc khuất trong thị trường buôn bán kim cương tại Việt Nam, đồng thời giải tỏa một phần những nhầm lẫn về tính bảo mật hay kiểm chứng Báo cáo GIA trong những thương vụ mang tính quốc tế. Vì vậy, trong giao dịch các loại đá quý, đặc biệt là kim cương GIA, việc ưu tiên hàng đầu của khách hàng là cần kiểm chứng thông tin được công khai minh bạch từ các trung tâm kiểm định trong nước lẫn ngoài nước cho những kim cương đã qua kiểm định. Đồng thời, khách hàng cần kiểm định lại, cập nhật Báo cáo phân loại trước khi hoàn tất các giao dịch mua bán giá trị lớn với những rủi ro tiềm ẩn.
| Báo cáo phân loại đá quý tại Việt Nam
Nhằm đảm bảo tính công khai của việc phân loại kim cương hay đá quý theo xu thế của thế giới, Việt Nam cũng đã hình thành các trung tâm kiểm định như Viện Nghiên cứu Đá quý và Vàng Vinagems (IGG); Viện đá quý – vàng và trang sức Việt (GIV) cũng như nhiều Lab của các thương hiệu Kim hoàn đá quý trong nước, mọi thông tin của đá quý đều có thể được kiểm chứng bằng Số chứng thư và mã QR và ngày càng được cải tiến. Kim cương GIA giả ở Ấn Độ lan sang nhiều nước Do Chính phủ Ấn Độ không có cơ quan quản lý để giám sát hoạt động kinh doanh phòng thí nghiệm đá quý, nên tình trạng các Báo cáo phân loại kim cương hay giấy kiểm định giả tồn tại ở Ấn Độ khiến các doanh nghiệp phòng thí nghiệm đá quý kêu cứu cơ quan quản lý nước này. Trong thời điểm 2015, Viện Đá quý Hoa Kỳ (GIA) đã bác bỏ hiệu lực của khoảng 1.042 báo cáo phân loại kim cương do bị tấn công cơ sở dữ liệu bởi một số nhân viên cũ của một công ty phần mềm. GIA đã thu nhận được 175 bản chứng nhận giả cùng với những viên kim cương được lưu hành trên thị trường. Cùng với đó, 867 báo cáo phân loại kim cương trong tổng số 1.042 báo cáo bị tấn công dữ liệu đang được lưu hành ở Ấn Độ hoặc đã lan sang các nước khác. Với GIA, trung tâm này khó có thể có một đảm bảo quyền lợi cho những khách hàng đã mua kim cương cấp thấp nhưng có bản báo cáo phân loại cấp cao giả mạo GIA. Do đó, GIA luôn khuyến cáo khách hàng cần trực tiếp đến GIA để thẩm định lại, cập nhật báo cáo phân loại trước khi hoàn thành thủ tục mua bán. Công việc của GIA chỉ là tiến hành thẩm định phân loại, xếp loại kim cương, trong khi việc mua bán khó phân định thật, giả thì được thực hiện giữa bên mua và bên bán. |
Trần Thiết (Theo TTV)
