Làng nghề hiếm hoi còn sót lại ở Sài Gòn

Trần Hùng 299 lượt xem 27 Tháng Năm, 2021

Nằm sâu trong con đường Nguyễn Duy Cung (P.12, Q.Gò Vấp), không ồn ào, không náo nhiệt, ít ai biết còn tồn tại một “làng nghề” truyền thống đúc lư đồng hơn nửa thế kỷ mang tên An Hội. 

31 5

Làng đúc lư đồng An Hội xưa xuất hiện từ cuối thế kỷ 19 và phát triển theo những thăng trầm của lịch sử, cùng với quá trình đô thị quá của Sài Gòn.
Thế nhưng đến nay, với tốc độ phát triển nhanh cùng những biến động của thị trường, đã khiến nghề làm lư đồng nổi tiếng một thời dần bị mai một, mất đi theo năm tháng. Đến nay chỉ còn một số xưởng nhỏ và hộ gia đình còn bám nghề.

Có mặt tại một trong những xưởng đúc lư đồng truyền thống còn sót lại mang tên Hai Thắng của gia đình ông Trần Văn Thắng (70 tuổi), với hơn nửa thế kỷ theo nghề, mới thấy được không khí thực sự của một “làng nghề” truyền thống ngay giữa Sài Gòn tấp nập.

Suốt hơn 50 năm qua, ông Thắng và các con vẫn quyết giữ lửa và bám cái nghề này, dẫu trải qua bao thăng trầm của sự phát triển đô thị. Như ông Thắng nói: “Hồi đó tới giờ tôi sống với nghề, ăn, ngủ, lớn lên và ăn học với cái nghề này mà không thể bỏ được.”  Hiện tại hai con trai và gái của ông Thắng cũng được truyền dạy lại nghề, ai cũng thạo và bám cùng nghề.

Một số xưởng lẻ tẻ còn lại tại đây cũng do chính ông Thắng là người truyền dạy lại nghề cho. Khi được hỏi ông nghĩ gì khi nghề ngày một mất dần theo năm tháng và làm sao để có thể truyền nghề, ông Thắng cho biết, làm cái nghề này phải khoái, phải yêu nó thực sự thì mới học được, làm được. Nếu không khoái, nhất định không thể làm.

Ông cũng kể, nhiều người tìm đến ông để xin học nghề nhưng rất ít người ông nhận, bởi ông cảm thấy họ không yêu nghề nên nhất định không truyền. Đúc lư đồng là công việc khá vất vả, trải phải qua nhiều công đoạn, đòi hỏi người thợ không chỉ có kỹ thuật cao mà còn khéo léo, tỉ mỉ và kiên trì trong mỗi khâu.

32 5
Từ khi là một cục đất, bột tro trấu, miếng sáp cho tới khi thành một sản phẩm hoàn chỉnh, chiếc lư đồng trải qua cả chục công đoạn và mỗi người chỉ đảm nhận một việc.
33 3
Trước hết là làm khuôn (khuôn ruột và khuôn vỏ) là khâu vô cùng quan trọng. Khuôn ruột làm từ đất sét lẫn cát. Loại đất đáp ứng yêu cầu này thường được đặt mua từ các tỉnh Đồng Nai, Bình Dương, đem nghiền nhuyễn, sàng lọc thành bột rồi được trộn với tro trấu.
34 2
Khuôn hỗn hợp đất và tro được đem phơi khô
35 2
Tiếp đến là đúc khuôn sáp từ sáp ong trộn với sáp đèn cầy, công đoạn này đòi hỏi người thợ có tay nghề cao và khéo. Bởi khuôn sáp chính là hình ảnh của bộ lư đồng khi thành hình sau này.

36 2

37 1
Sau khuôn sẽ được phơi khô, rồi được đổ đồng đã nóng chảy vào bên trong. Đây là công việc cầu kỳ, đòi hỏi những người thợ phải thực sự lành nghề.
38 1
Việc pha chế đồng trước khi nung chảy cũng đặc biệt công phu và quan trọng. Theo ông Thắng, pha chế đồng trong nghề đúc lư không chỉ pha theo công thức mà phải lượng theo kinh nghiệm tay nghề của mỗi người, mỗi xưởng lại có một cách chế khác nhau, tạo ta những sản phẩm đặc trưng làm nên thương hiệu riêng biệt
39 1
Cuối cùng là đập bỏ khuôn đất để chuyển sang khâu làm nguội
40 1
Các công đoạn làm nguội gồm các công đoạn mài giũa, chạm khắc hoa văn và đánh bóng.
41 5
Khuôn sáp sẽ được chuyển cho người thợ khác bọc các lớp đất sét giã nhuyễn bên ngoài, loại đất này nhất định phải thật mịn để sau khi đúc sẽ không bị rỗ.

Theo Tuổi Trẻ

Bài viết cùng chủ đề:

    12 2

    Những kỷ niệm với xe đạp

    Vào những năm 1960, cả xã tôi chỉ có mấy chiếc xe đạp của các chú làm việc ở Ủy ban nhân dân xã và Ban chủ nhiệm Hợp tác xã nông nghiệp. Mỗi lần gặp các chú đạp xe trên đường làng, chúng tôi lại ngẩn ra nhìn… Những năm chống chiến tranh phá...
    22 1

    Ngôi chùa cổ lưu giữ căn hầm kháng chiến thời chống Pháp

    Ngôi chùa cổ Bối Khê, ở thôn Song Khê, xã Tam Hưng (huyện Thanh Oai), có căn hầm từ thời kháng chiến chống Pháp, lưu giữ nhiều chứng tích lịch sử hào hùng… Thế liên hoàn dưới lòng đất Những ngày nghỉ lễ 30-4, 1-5 vừa qua, rất đông du khách viếng thăm chùa Bối...
    21

    Từ truyền thuyết xưa ngẫm về đạo học thời nay

    Bước sang năm Rắn (Ất Tỵ), câu chuyện về người học trò thủy thần của thầy Chu Văn An lại được nhiều người nhắc đến. Hình ảnh người học trò dù mang thân phận khác biệt vẫn khiêm tốn theo học thầy Chu Văn An, hy sinh bản thân để cứu dân, không chỉ gợi...
    27 2

    Nhớ thời đọc báo sau giờ nghỉ trưa

    Những năm 1980, các cơ quan, doanh nghiệp trên địa bàn Thủ đô đều phải có kế hoạch dành một phần quỹ phúc lợi để mua báo ngày, báo tuần các loại cung cấp cho các phòng, ban, phân xưởng sản xuất. Đây là một cách hiệu quả để phổ biến, tuyên truyền về chủ...
    26 3

    Khu tập thể cũ – di sản của ký ức

    Kiến trúc Hà Nội trong giai đoạn từ Ngày Giải phóng Thủ đô 10-10-1954 đến nửa đầu những năm chín mươi của thế kỷ XX ghi dấu ấn sâu đậm của một thế hệ vừa thoát khỏi chiến tranh, bị bao vây cấm vận. Trong đó, các khu tập thể chính là những chứng tích...

Được quan tâm