Nằm trên một khu đất cao ráo với địa thế đẹp thuộc tổ 4 phường Long Biên (quận Long Biên, Hà Nội), chùa Tư Đình (Sùng Khánh tự) là một ngôi chùa cổ gắn với lịch sử hình thành lâu đời của làng Tư Đình xưa.
Từ nhiều nguồn sử liệu cho thấy, chùa Tư Đình được xây dựng vào thế kỷ XVI, thời Lê Trung hưng. Chùa có khuôn viên rộng rãi, quy mô bề thế với các hạng mục công trình kiến trúc: Tam quan, vườn tháp, lầu Quan Âm, nhà Tổ, tam bảo; trong đó ngôi tam bảo có kết cấu hình chữ “Đinh”, gồm tiền đường, thiêu hương và thượng điện.
Tam quan chùa quay về hướng tây nam, được xây theo phong cách kiến trúc thời Nguyễn. Tam quan gồm 2 tầng, bên trên là gác chuông, phía dưới là 3 cổng thể hiện cho triết lý nhà Phật, gồm: Không quan, Trung quan và Giả quan. Tên chùa và các câu đối bên ngoài được viết bằng chữ Nho, bên trong đề chữ Quốc ngữ.
Đi qua tam quan là khoảng sân rộng. Phía trước tam bảo là lầu Quan Âm, bên trong có pho tượng Quan Âm Nam Hải cao hơn 2m bằng đá trắng. Chính giữa khuôn viên là tòa tam bảo quay theo hướng đông nam, gồm tiền đường, thiêu hương và thượng điện được liên kết với nhau theo hình chuôi vồ, tạo thành một không gian khép kín.
Tiền đường rộng 5 gian 2 chái, được xây theo kiểu tường hồi bít đốc, tay ngai, mái lợp ngói ta. Chính giữa bờ nóc có bức hoành phi đề chữ Hán: “Sùng Khánh tự”. Các bộ vì đỡ mái được làm kiểu “giá chiêng chồng rường con nhị”. Phía trước là hàng hiên rộng 2m. Nền tiền đường được tôn cao so với mặt sân. Gian giữa thông với thượng điện. Tòa thượng điện có kiến trúc kiểu nhà dọc, sâu 4 gian. Bộ vì ngoài cùng làm kiểu “chồng rường giá chiêng”, các vì bên trong có kết cấu kiểu “thượng chồng rường, hạ kẻ”.
Phần trang trí, điêu khắc trên các kiến trúc của chùa Tư Đình được thể hiện khá đơn giản. Bộ khung của tòa tam bảo được bào trơn kẻ soi, một số con rường được chạm hoa văn dạng lá lật, rồng lá, vân mây bằng kỹ thuật chạm nổi, bong kênh. Các đầu bẩy có chạm hình rồng lá.
Bên cạnh tòa tam bảo là nhà Tổ và vườn mộ tháp thờ xá lị các vị Tổ đã từng trụ trì tại chùa.
Hiện nay, trong chùa Tư Đình còn lưu giữ nhiều hiện vật cổ quý hiếm như 3 tấm bia hậu, trong đó có tấm bia mang niên hiệu Tự Đức thứ 31 (1878); 7 bức hoành phi, 8 đôi câu đối, 2 y môn, 4 bức cửa võng sơn son thếp vàng thế kỷ XIX; bộ bát bửu; 6 chân đèn gióng trúc; 2 cuốn thư chạm điểu thế kỷ XIX; 1 chuông đồng và 2 bia đá thời Nguyễn. Ngoài ra, tại chùa còn có hệ thống 26 pho tượng tròn có niên đại thế kỷ XVII – XIX với kích thước tương đối lớn.
Với những giá trị đặc sắc, năm 1991, chùa Tư Đình được xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia.
