Đến với chợ phiên Măng Đen, du khách có thể trải nghiệm, thưởng thức nhiều món ngon dân dã, độc đáo. Trong số đó có “cơm làng”, một món ăn hết sức bình dị, quen thuộc.
Chợ phiên Măng Đen tổ chức ở khu rừng thông, công viên trung tâm của Măng Đen. Dạo một vòng phiên chợ, dưới tán rừng thưa, những ánh đèn lấp lánh giữa làn sương khói mờ ảo phảng phất, hương vị của món ăn nơi đây làm tôi không thể cưỡng lại được.
Xem xét một lúc, tôi quyết định chọn món “cơm làng”- cái tên nghe quen quen, dân dã và gây sự tò mò- để thưởng thức. Ở đây cũng có một đống lửa bên cạnh, tạo ra bầu không khí ấm áp, gần gũi trong tiết trời giá lạnh vào buổi tối ở Măng Đen.
Sau một lúc chờ đợi, món “cơm làng” cũng đã được bày biện trong một chiếc mẹt và đặt trên một cái bàn nhỏ bên đống lửa bập bùng. “Đầu bếp” cửa hàng đã khéo tay bài trí các món ăn rất bắt mắt. Mặc dù đã đói meo sau một ngày vất vả nhưng tôi cũng tò mò hỏi về nguồn gốc của món “cơm làng” bởi sự thu hút, hấp dẫn từ màu sắc, hương vị đến cách thưởng thức của món ăn.
Chị Ngô Thị Na, hiện là Chủ tịch Hội LHPN huyện, cùng tham gia phụ giúp bán hàng vào buổi tối ở phiên chợ khi rảnh rỗi vui vẻ giải thích xuất xứ của món ăn. Chị kể: Đây là gian hàng của HTX T’Măng Deeng, thành viên chủ yếu là chị em phụ nữ người DTTS ở các làng trên địa bàn huyện Kon Plông, tôi cũng là thành viên của HTX. Khi UBND huyện có chủ trương thành lập Chợ phiên Măng Đen, tôi đã vận động chị em mang sản phẩm ra bày bán, trao đổi, qua đó giao lưu, chia sẻ về văn hóa, đặc sản của địa phương. Các chị em đều đồng lòng hưởng ứng và tin tưởng. Khi phiên chợ đi vào hoạt động được 2 tuần, nhận thấy nhiều du khách mong muốn có những món ăn đặc trưng vùng miền đậm đà bản sắc dân tộc tại địa phương, nắm bắt nhu cầu đó, tôi mạnh dạn đề xuất bán “cơm làng”.
“Vì tôi từng trải qua nhiều vị trí công tác kể từ khi thành lập huyện Kon Plông, đi được nhiều thôn làng và tiếp xúc với các bữa cơm của bà con, tôi thấy được cái dân dã, mộc mạc đến bình dị trong bữa cơm của bà con, và điều đó gây ấn tượng mạnh mẽ trong tôi. Bên cạnh đó, món này sử dụng những nguyên liệu, cách chế biến, khẩu vị đều dựa vào những món ăn hàng ngày của người Xơ Đăng ở Kon Plông nên có thể xem là đặc sản của Kon Plông cũng được” – chị Na tươi cười chia sẻ.
Đến đây, chúng tôi vừa ăn vừa trò chuyện, đống lửa bập bùng làm cho không khí trở nên ấm áp. Mọi người xích lại gần nhau hơn khi có vài du khách cũng đến kê bàn bên đống lửa để vừa ngồi sưởi ấm vừa thưởng thức món “cơm làng”.
Một mẹt cơm làng có giá 40.000 đồng đủ cho 2 người cùng ăn, bao gồm cơm nén 3 màu; quả sung rừng muối; thịt heo làng nướng; đọt su su, đọt bí, rau dớn luộc; măng rừng xào. Bên cạnh đó, mẹt cơm còn có nước luộc củ cải, cà rốt thu mua từ những vườn nông sản sạch tại Măng Đen để thay canh và thêm vị ngọt từ củ quả cho bữa ăn. Mẹt cơm còn có 3 loại muối chấm là muối lá é, muối cá giã và muối mè. Các món ăn trong mẹt cơm làng được các chị trau chuốt, tỉ mỉ từng chút một, chỉ chọn các “sản vật” địa phương, có lợi cho sức khỏe.
Quả thật, bản thân tôi rất ấn tượng món «cơm làng» bởi hương vị đậm đà, các nguyên liệu thường gặp nhưng được chế biến, kết hợp các thành phần khác nhau để kích thích khứu giác, vị giác tạo cảm giác ngon miệng lạ thường. Cũng có thể vì cái bụng đã quá đói nên ăn gì cũng ngon chăng- tôi nghĩ. Để giải đáp, tôi hỏi anh Hiếu, một du khách đến từ Thành phố Hồ Chí Minh đang ngồi bàn bên cạnh. Anh chia sẻ: “Chúng tôi đã đến Măng Đen được 2 ngày, cũng đã thưởng thức nhiều món ăn ngon như gà nướng, cơm lam, bánh canh cá lóc, lẩu xuyên tiêu, nhưng thực sự rất thích món cơm làng. Mặc dù chỉ là các món ăn thường gặp nhưng lại được kết hợp với nhau tạo ra một bữa ăn có hương vị đậm đà, ấn tượng”. Vậy là tôi đã không đơn lẻ trong cảm nhận này.
Thêm vài khúc củi cho đống lửa bùng lên, chị Na chia sẻ: Mong muốn của chị em là giúp du khách thưởng thức “cơm làng” không chỉ no bụng mà còn được trải nghiệm văn hóa ẩm thực của địa phương. Đồng thời, đây cũng là cách để giới thiệu những đặc sản của đồng bào DTTS huyện Kon Plông đến với du khách, để mọi du khách có thể cảm nhận được vị mộc mạc, bình dị trong văn hóa ẩm thực của người dân nơi đây.
Kết thúc bữa cơm thân tình, đầm ấm, chúng tôi xin phép tạm chia tay để hòa nhịp vào tiếng cồng chiêng vang vọng, điệu xoang nhịp nhàng uyển chuyển của những nghệ nhân dân tộc Mơ Nâm trình diễn tại phiên chợ. Hy vọng món “cơm làng” dân dã, bình dị sẽ hoàn toàn chinh phục được du khách gần xa khi đặt chân đến Măng Đen.
