Thực khó để hình dung các danh ca như Bob Dylan, Ray Charles, Lionel Richie, Michael Jackson, Stevie Wonder, Paul Simon, Tina Turner, Billy Joel, Diana Ross… và hàng loạt tên tuổi của làng nhạc Pop thập niên 1980 xuất hiện cùng nhau trong một phòng thu để cất tiếng ca bài hát We Are The World, từ tối muộn cho tới rạng đông. Quả là một đêm diệu kỳ của âm nhạc kỳ diệu bởi gần như là đêm duy nhất, những ngôi sao lớn nhất trên bầu trời âm nhạc lúc ấy, đồng loạt giáng hạ và tập trung trong một căn phòng.
Gần bốn mươi năm sau cái đêm xuân 1985 ấy, một bộ phim tài liệu mang tên The Greatest Night in Pop ra đời, hé lộ một trang lịch sử âm nhạc đáng nhớ mà không phải khán giả nào cũng biết.
There comes a time
When we heed a certain call
When the world must come together as one
Ca khúc We Are The World đã mở đầu như vậy. Đó là những năm đầu thập niên 1980, khi chủ nghĩa anh hùng thời chiến trở thành một huyền thoại chỉ còn trong chuyện kể. Bóng ma Chiến tranh Lạnh chờn vờn nhưng không còn là nỗi ám ảnh thường trực, thế giới hiện đại hơn với sự xuất hiện của máy tính cá nhân, một xã hội Tây phương giàu có, thừa mứa. Nhưng đâu đó ở châu Phi xa xôi, nạn đói vẫn diễn ra, cướp đi vô số sinh mạng, trong đó có trẻ em.
Năm 1984, ca khúc Do They Know It’s Christmas? ra đời ở Anh, nhằm ủng hộ nạn đói Ethiopia, sau đó là đại nhạc hội Live Aid thành công vang dội. Điều này truyền cảm hứng cho nhạc sĩ Harry Belafonte tổ chức một dự án tương tự do các nghệ sĩ Mỹ thực hiện. We Are The World khởi đầu như vậy, dĩ nhiên còn cả một “hành trình” để tác phẩm mang hình hài mà ngày nay chúng ta vẫn trầm trồ mỗi khi nhắc đến.
Khán giả Việt Nam chắc sẽ thấy bộ phim tài liệu The Greatest Night in Pop thú vị hơn khi biết nó được một đạo diễn gốc Việt chỉ đạo. Bảo Nguyễn từng được biết đến với vai trò nhà sản xuất của Ròm và Maika: Cô Bé Đến Từ Hành Tinh Khác. Có thể nói The Greatest Night in Pop là thành công lớn của Bảo Nguyễn khi hiếm hoi có một phim tài liệu có lượt xem dẫn đầu trên nền tảng phim trực tuyến Netflix.
Với The Greatest Night in Pop, thành công đầu tiên của Bảo Nguyễn chính là mời được danh ca Lionel Richie, người có vai trò lớn của dự án, tham gia từ lúc dự án phôi thai, cũng như đồng sáng tác ca khúc We Are The World.
Qua những dòng hồi ức của Richie, khán giả như quay ngược thời gian trở về năm 1985, thuở nhiều ngôi sao nhạc Pop còn trẻ, thuở Michael Jackson còn giữ nước da ngăm, ca sĩ Tina Turner còn sống, Ray Charles còn sống, Bob Dylan chưa gây tranh cãi vì được trao Nobel Văn chương… Những hình ảnh đó có thể làm bất cứ tín đồ âm nhạc nào từng sống trong không khí của thập niên 1980 bồi hồi. Bạn có thể tự nhiên nhìn những gương mặt lướt qua màn hình trong bộ phim tài liệu này, và bật ra trong vô thức một giai điệu, ca từ của ngày xưa.
Bóng ma Chiến tranh Lạnh chờn vờn nhưng không còn là nỗi ám ảnh thường trực, thế giới hiện đại hơn với sự xuất hiện của máy tính cá nhân, một xã hội Tây phương giàu có, thừa mứa. Nhưng đâu đó ở châu Phi xa xôi, nạn đói vẫn diễn ra, cướp đi vô số sinh mạng, trong đó có trẻ em.
Michael Jackson tham gia dự án We Are The World khi bản thân vừa gặt hái những thành công vang dội với các tour âm nhạc cũng như album Thriller với hàng chục triệu bản bán ra, đã trở thành một trong những album bán chạy nhất mọi thời đại. Ông giữ vai trò rất lớn trong quá trình sáng tác We Are The World cùng Lionel Richie. Chính Richie không chỉ nuôi dưỡng ký ức về đêm tuyệt vời đó, mà cùng với sự xuất hiện của ông, ca khúc đình đám một thời Hello chợt vang vọng trong tâm trí người xem. Nó là lời chào của thập niên 1980 đến tuổi trẻ của những năm đó và đến cả khán giả hôm nay, với những ai quen thuộc với các chương trình kiểu như “tình khúc vàng”.
Giờ đây, khi mọi chuyện đã qua, chúng ta đều biết We Are The World đã thành công như thế nào và mang lại điều gì. Nhưng qua bộ phim, khán giả sẽ thấy dự án này tiềm ẩn nhiều rủi ro, mà rủi ro đầu tiên đến từ các nghệ sĩ. Ai cũng rõ nghệ sĩ có cái tôi lớn, việc mời được nhiều cá tính âm nhạc thuộc nhiều thế hệ, nhất là những ca sĩ đang nổi tiếng, cùng nhau tham gia một dự án âm nhạc có tính thiện nguyện quả không dễ dàng gì, khi lịch trình của mỗi người đều bận rộn và khác nhau.
Đội ngũ sản xuất đã lựa chọn đúng thời điểm thuận lợi nhất, tuy vậy, đến phút cuối, họ mới biết nghệ sĩ nào có thể hiện diện ở phòng thu. Chưa kể mỗi người một ý tham gia sửa lời ca khúc, rồi chuyện phải sắp xếp thứ tự ca sĩ thế nào để kết hợp những màu giọng rất khác nhau trong cùng một ca khúc.
Nhà sản xuất âm nhạc Quincy Jones, người giữ vai trò quan trọng trong dự án này đã viết một tấm bảng treo ngay cửa: “Check your ego at the door”. Với cái tôi đặt ngoài cánh cửa, họ cùng nhau làm một dự án thiện nguyện, không chỉ các nghệ sĩ mà là mọi thành viên xuất hiện trong phòng thu đêm đó đều không được trả công. Nhưng họ biết mình nhận được một phần thưởng quý báu, tham dự vào một khoảnh khắc có một không hai như lời của Lionel Richie: “Một gia đình đã được tạo nên trong căn phòng này”.
Dĩ nhiên có những tranh cãi trong quá trình thực hiện, có những vấp váp, có người đã bỏ đi vì không còn kiên nhẫn, có những đề xuất bị bác bỏ: như việc Stevie Wonder thêm vào một câu hát bằng tiếng Swahili, một ngôn ngữ ở Phi châu. Nhưng trên hết thảy, bản thu âm đã được hoàn thành và câu chuyện còn lại thuộc về lịch sử.
Một lịch sử âm nhạc được dựng lên bằng tình yêu thương đồng loại. Tình yêu ấy đã sản sinh ra những khoảnh khắc kỳ diệu, lần đầu tiên nhiều người thấy các nghệ sĩ lớn xin chữ ký của nhau để làm kỷ niệm. Theo lời một nhân chứng kể lại trong bộ phim tài liệu này, đến cuối buổi, khi mọi người ra về, Diana Ross đã nán lại và nói trong nước mắt, cô không muốn chuyện này kết thúc. Dù vậy, mọi thứ phải sang trang, ngày đã rạng, một ban mai mới trên hành tinh này, một ngày khác trong vòng quay bất tận của cuộc đời, từ đây, thế gian đã có We Are The World.
We are the world
We are the children
We are the ones who make a brighter day, so let’s start giving.
